Đầu tiên để dịch 1 gam, bạn phải xác định đó là gam gì, thứ hay trưởng. Cách xác định phải tuân theo các bước:
b1: thuộc thứ tự hình thành các dấu Thăng, Giáng trên khuôn nhạc
# : Fa đo sol re la mi si
b : si mi la re sol do fa
VD: đễ xác định trong bài nhạc có mấy dấu # b( dấu hoá trên đầu mỗi khuôn nhạc) và các dấu hoá nằm ở đâu thì làm như sau. Nếu bài nhạc ghi ở gam đô # thứ (C#m) và gam song song của nó là Mi trửơng ( E dur) thì trên mỗi đầu khuôn nhạc bắt buột phải có 4 dấu thăng. Thứ tự sắp xếp các dấu đó phải tuân theo hệ thống ở trên, tức là: Fa Đo sol Rê ( NHỚ LÀ PHẢI GHI THEO THỨ TỰ)
b2: Cách nhìn vào 1 bài và xác định gam( giọng) thuộc quy tắc này:
Hệ thống dấu thăng: lấy nốt cuối cùng của hệ thống trên bản nhạc cần xác định( vd bài có 2 # thí lấy nốt đô) : đếm lên quãng 2 thứ( 1/2 cung) là gam trường. Đếm xuống 1 quãng 2 trưởng( 1 cung) là gam thứ.
VD: bài có 2 thăng từ nốt đô đếm lên q2 là nốt rê=> Rê trưởng. Đếm xuống quảng 2 là SI => Si thứ ( thì việc còn lại đễ xác đinh viết ở gam thứ hay trửơng thì quá dễ: nghe nốt kết cuối bài và nghe thấy vui, khoẽ là gam Trưởng, Buồn, nhe5 nhàng làm gam thứ).
chú ý là khi xác định thì q2 trưởng or 2 thứ ko quan trọng. Vì thang âm tư động sẽ là 2 tr or 2 thứ rồi. Bạn chỉ cần đếm quãng 2 thôi.
hệ thống dấu giáng: Lấy nốt cuối cùng của hệ thống dấu giàng trên bản nhạc cần xác định( vd bài có 3 giàng thì lấy nốt la) : đếm lên quãng 3 trưởng (2 cung) là gam thứ. Xuống quảng 4 dúng ( 2+1/2 cung) là gam trửơng.
VD: từ nốt la đếm lên quãng 3 trưởng là nốt Đô => gam Đô thứ( Cm) . Đếm xuống quãng 4 đúng là nốt Mi giáng( Do đầu khuôn nhạc có dấu hoá nằm ở nốt Mi) => Gam Mi Giáng trửơng ( Eb)
chú ý: + đếm tới nốt nào thì phải xem dầu khuôn nhạc nốt đó có rơi vào dấu hoá hay ko, nếu có thì phải đọc theo nó: vd đô # thứ ( C#m) la giáng trưởng ( Ab)
+tương tự chú ý ở trên : cứ đếm lên quảng 3 : la si do, xuống quảng 4 : la sol fa mi. Khong cần tính mấy cung.
Tiếp theo là phần dịnh gam( chuyễn gam): có 3 trường hợp cần phải chuyễn gam
+ chuyển cho một nhạc cụ chỉ chơi đựơc nồt cơ bản, nhạc cụ có thang âm giới hạn từ (dưới 3 octar) VD: sáo 6 lổ, Sáo 10 lỗ , recoder, đàn bầu....
+chuyển cho các nhạc cụ theo 1 bộ từ BASS, TENO,ALTO,SOPRANO. nhưng chơi trên cùng 1 bộ khoá: ví dụ Saxo, Trumpet,sáo ngang các loại( Ngoại trừ bộ dây)
+chuyễn để biến đổi màu âm theo ý đồ của tác giả. VD một bài hát chơi tone thấp sẽ hay hớn rất nhiều so với chơi 1 tone cao hơn
Nhưng tất cả trừờng hợp trên đều chuyển theo 1 cong thức nhất định: TRƯỞNG=>TRƯỞNG, thứ => thứ. Không thể Thứ qua trửong hay Trưởng qua thứ được. Các bước cần thực hiện:
1/ xác định gam ban đầu(như trên): gam Đô trửơng Cdur
2/xác định gam cần chuyển đến: Gam Sol trưởng(Gdur) có 1 dấu fa thăng ở đầu khuôn
chú ý! + muốn dời về ko còn dấu hoá thì chỉ cần xét gam cấn chuyển tới là Cdur or A moll.
+ muốn phù hợp với sáo, hoặc phù hợp với octar của vài nhạc cụ thì tìm nốt thấp nhất của gam gốc, đếm lên or xuống nốt thấp nhất của nhạc cụ cần thổi=> quãng cần chuyễn và gam cần chuyển.
3/đếm từ nốt bậc 1 của gam này lên hoặc xuống bậc 1 của gam kia cách nhau mấy nốt => quãng mấy ( Bậc 1 là nốt của tên Gam, vd Đô trửơng thì bậc 1 lá Đô)
vd: Cdur>Gdur: đếm lên Đô re mi fa Sol=> quãng 5
đếm xuống: Đô si la Sol => quãng 4
4/ Đếm tất cà các nốt còn lại lên hoặc xuống theo quãng đã xác định ở trên, nhưng phải theo quy tắc lên>lên, Xuống>xuống.
VD: Các nốt trong bài gam Cdur: C1 E1 G1 D1 F1 A1 E1 G1 C2 G1 B1 D2 G#1 C1
chuyển thành gam G dur : G1 B1 D2 A1 C2 E2 B1 D2 G2 D2 F2 A2 D#2 G1 ( chú ý nốt Fa của gam Gdur luôn đựoc thăng nửa cung)
CHÚ Ý:
+nếu có dấu hoá bất thừơng ( dấu hoá xuất hiện ở 1 vài nốt trong bài vd G#1 trong Cdur ở trên) thì khi đếm lên quãng 5 or xuống quãng 4 thì nốt đã đếm phải thêm dấu hoá bất thừong đó ( nốt D#2 trong gam Gdur trên vd)
+ đếm lên hay xuống ko quan trọng, nhưng phải tuân theo quy tắc lên lên , xuống xuống. Nếu muốn dịch bài nhạc lên trên thì viết nốt đã xác định bên trên nốt gốc, dịch xuống thì viết xuống dưới. Tránh trừong hợp đếm quá xa như từ gam La thứ> Sol thứ thì ko ai đếm lên quãng 7, mà chỉ đếm xuống quãng 2.
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét